Làm gì để thay thế việc đặt câu hỏi cho trẻ

Lược dịch: http://autismgames.blogspot.com/2008/09/what-to-do-instead-of-asking-questions.html

Quy tắc:
Không hỏi trẻ câu mà trẻ không trả lời được

Vấn đề:
Tôi biết là cháu không thể trả lời câu hỏi của tôi nhưng tôi không nghĩ ra cách nào để nói với con nếu không hỏi.

Giải pháp:

1. Hãy nói về những gì bạn hoặc con bạn đang làm. Nghĩa là tự thuật và nói song song -- vốn là hai chiến lược tuyệt vời để dạy ngôn ngữ cho trẻ TK, cần lưu ý là bạn phải dành được sự chú ý và quan tâm của trẻ đã và bạn thể hiện được điều bạn đang nói. Đi, đi, đi, nhảy! bạn vừa nói vừa di chuyển con rối tới cạnh bàn và cho nó nhảy xuống sàn nhà. Bạn hãy làm vậy thay vì nói: Con rối nên làm gì nhỉ? Nó có nên đi không? Ta có nên cho nó nhảy từ bàn xuống không nhỉ?
2. Hãy làm gì đó với trẻ thay bằng việc đặt câu hỏi để duy trì tương tác. Đưa cho con một vật gì đó. Làm ngón tay đi trên cánh tay con. Hát một bài. Đặt con lên xích đu.
3. Nếu bạn đặt câu hỏi để dạy con một từ mới, ví dụ như. Xe này màu gì con? hãy nói  Đây là ôtô màu xanh. Bạn có rất nhiều cách để cho trẻ biết ôtô màu xanh và dành sự chú ý của trẻ tới màu sắc. Hmmm. Mẹ muốn lấy cái ôtô màu xanh (cầm xe lên). Cái này màu xanh giống màu quần của mẹ (để xe cạnh quần). Phân loại màu khi nói tên màu.  Để giấy màu xanh và đỏ trên bàn và bắt đầu phân loại xe màu xanh với giấy màu xanh và xe màu đỏ với giấy màu đỏ. Xe xanh, Xe tải xanh, Xe tải đỏ, Xe van đỏ.....
4. Nếu bạn thực sự cần thông tin từ trẻ - thực sự là bạn không biết mà chỉ có trẻ biết thôi, ví dụ bạn muốn hỏi em/anh của trẻ đâu, hãy dùng lời sao cho trẻ có thể hiểu được, ví dụ như, Anna, con ở đâu rồi? Sau đó nói  Mình tìm Anna đi. Hãy lưu ý con bạn có thể hiểu dạng câu nào và dùng dạng câu đó.
5. Nếu bạn nghĩ có thể con bạn có thể trả lời được câu hỏi đó nhưng không muốn vì hầu như lúc nào bạn hỏi trẻ cũng không trả lời, hãy giả bộ hỏi gấu Teddy Bear. Gấu Teddy ơi, Anna đâu rồi? Nhớ nhìn sang gấu khi hỏi.
6. Nếu bạn muốn làm mẫu cho trẻ thấy cách hỏi và trả lời, bạn có thể dùng gấu Teddy. Teddy ơi, Anna đâu rồi? Hãy giả giọng của Teddy để trả lời Anna đang ở trong nhà vệ sinh.
7. Nếu bạn đang dạy trẻ biết nói câu lựa chọn, hãy giơ hai vật (hoặc tranh vật đó) và hỏi kèm tranh trợ giúp. Nếu trẻ chỉ vật hoặc liếc nhìn vật thì ta cũng có thể chấp nhận cách trả lời đó. Con muốn nước quả chứ không phải nước lọc hả. Con vừa nhìn nước quả mà.

Còn hàng nghìn thứ bạn có thể nói hoặc làm để mình không sa vào hỏi trẻ nhiều câu hỏi mà trẻ không hoặc không thể trả lời được. The point is to notice that your child is not answering some kinds or any kinds of questions. Hãy giả dụ con bạn không thể trả lời câu hỏi nếu bạn hỏi mà không thấy trẻ đáp lại. Có những cách rất hay để dạy trẻ cách trả lời câu hỏi, nhưng tôi sẽ phải viết thêm một blog nữa thì mới có thể nói hết được. Tạm thời, hãy cố gắng giảm thiểu thói quen tra hỏi trẻ và tìm cách tương tác khác. Và nếu bạn thực sự bị nghiện hỏi, hãy lưu ý đừng biến câu khẳng định của mình thành một dạng câu hỏi. Con muốn nước quả nhỉ?

Tôi phải nói thành thật là hầu hết mọi người, dù đã rất cố gắng để thay đổi thói quen này, nhưng cũng sẽ phải mất khoảng 3 tuần mới từ bỏ được thói quen hỏi nhiều.